donderdag 15 april 2021

De laatste weken bleef de temperatuur laag. Lage temperaturen kunnen leiden tot schietervorming, maar dit kan nog gecorrigeerd worden door hoge temperaturen in april en mei. Er leven vragen of het risico op schieters dit jaar groter is, vooral bij de percelen die vóór half maart al gezaaid zijn.

Hoe ontstaan schieters?
Vernalisatie is een proces dat in gang wordt gezet onder koude omstandigheden of door stresscondities. Bij suikerbieten vindt dit proces plaats bij temperaturen tussen de 3 en 12 graden Celsius vanaf het moment dat het bietenzaad vocht heeft opgenomen. Beneden de 3 graden Celsius staat de groei van een suikerbiet stil. Er vindt dan ook nauwelijks vernalisatie plaats. De koude nachten vormen dan ook niet het grootste probleem; de lage etmaaltemperaturen daarentegen dragen wel bij aan het vernalisatieproces. Vernalisatie verloopt het snelst bij temperaturen tussen de 6 tot 8 graden Celsius.

Koudebehoefte
Bij meer dan circa 40 dagen (tussen het moment van kieming en juni) met een maximum etmaaltemperatuur van minder dan 12 graden Celsius, is de kans reëel dat er aan de koudebehoefte is voldaan. Deze koudebehoefte heeft een bietenplant nodig om over te gaan tot de generatieve fase waarin het gewas gaat bloeien en zaad vormt. Dit vindt normaliter pas plaats tussen het eerste en tweede jaar dat een suikerbiet groeit. In figuur 1 is het temperatuurverloop voor de weerstations in Lelystad, Hoogeveen, Vlissingen en Eindhoven opgenomen. Het aantal dagen dat de maximumtemperatuur onder deze grens lag is, tot en met 14 april, weergegeven in tabel 1. Eind maart lag de maximum etmaaltemperatuur enkele dagen boven de 20 graden Celsius. Er vindt dan devernalisatie plaats, waarbij vernalisatie deels wordt teruggedraaid. In de tabel is hier rekening mee gehouden. Daarnaast zijn dezelfde gegevens van de laatste twee jaar in tabel 2 en 3 opgenomen.

Figuur 1. Maximum dagtemperaturen per 1 maart op vier weerstations in Nederland.

Tabel 1. Aantal dagen tussen 1 maart en 14 april (2021)

Tabel 2. Aantal dagen tussen 1 maart en 14 april (2020)

Tabel 3. Aantal dagen tussen 1 maart en 14 april (2019)

Aan de hand van uw zaaidatum en temperatuurgegevens kunt u zelf nagaan hoe groot het risico op schieters is voor uw bietenperceel.

Kans op schieters neemt af
Het vernalisatieproces gaat, afhankelijk van de temperatuur, door tot juni. Vanaf dat moment worden schieters zichtbaar gevormd. Dat betekent dat er nog anderhalve maand (de)vernalisatie kan plaatsvinden. Op dit moment lijken de maximum dagtemperaturen te gaan stijgen en zodoende boven de kritische grens van 12 graden Celsius uit te komen. Dit biedt echter geen garantie dat er geen schieters gevormd worden door lokaal afwijkende temperaturen. Daarnaast spelen ook andere (stress)factoren mee in het proces van schietervorming, zoals een trage opkomst, veel regen of een korst.

Meer informatie over schieters vindt u in de teelthandleiding.

Contact: André van Valen

Tweeten

« Terug naar nieuws